مثل اینکه قرار نیست فیلم‌هایی که منتظرش هستم را در سینماتک ببینم! هفته پیش فکر می‌کردم «هشت و نیم» فلینی پخش میشود به جایش «دکتر استرنجلاو...» کوبریک پخش شد، امروز هم فکر می‌کردم «یک فیلم کوتاه درباره کشتن» کیشلوفسکی پخش میشود و طبیعتاً به جایش یک فیلم دیگر پخش شد. البته برخلاف هفته قبل وقتی فیلم را دیدم خیلی احساس رضایت نمی‌کردم!
بعضی فیلم‌ها را باید با یک نفر ببینی که فیلم را قبلاً برایت جویده باشد و بعد از فیلم (تاکید می‌کنم، بعد از فیلم) برایت توضیح دهد که این سکانس‌های بچگانه‌ای که دیدی چه فلسفه‌ای پشتشان خوابیده بوده. نمونه‌اش همین «اودیپ شاه» پازولینی. در طول فیلم همه چیز روی اعصاب بیننده است، از دوربین روی دست با تکان‌های شدید بگیرید تا کات‌های نامربوط، فریادهای احمقانه اودیپ و غیره و غیره... اما بعد که نقد را می‌خوانید و می‌فهمید که اصولاً پازولینی که بوده و این فیلم به کجاها اشاره می‌کند و فلسفه‌اش چیست، از فیلم لذت خواهید برد و شاید حتی دو سه بار دیگر هم بنشینید و فیلم را ببینید. البته این چیزهایی که گفتم معنیش این نیست که در نگاه اول فیلم خیلی جلف و سبک است و چیزی مثل کارهای جواد رضویان و اینهاست، نه. به راحتی میشود فهمید که «اودیپ شهریار» اگر یک شاهکار نباشد، یک فیلم تاثیرگذار و مهم است.
«اودیپ شهریار» را پازولینی از روی نمایشنامه «اودیپ» سوفوکل نوشته است. کل داستان راجع به «اودیپ» اسطوره یونان است که به جستجوی حقیقت می‌رود. بعضی اتفاقات و دیالوگ‌ها با اودیپ سوفوکل فرق می‌کند اما فیلم یک اقتباس عالی و مدرن از نمایشنامه محسوب میشود. اینکه می‌گویم «مدرن» یعنی اینکه تقریباً با یک فیلم تاریخی سروکار ندارید (چیزی مثل «تروی» مثلاً!) فیلم از زمان حال (۱۹۶۷ البته) شروع میشود، یکهو به دوران اودیپ، جوکاستا و لائوس می‌پرد و بعد دوباره به دنیای مدرن باز می‌گردد و ارتباط زندگی شخصیت مدرن با اودیپ شاه اسطوره‌ای را بیان می‌کند. این ارتباط در داستان واقعاً فوق‌العاده است اما همانطور که گفتم تکنیک فیلمبرداری (مخصوصاً اگر مثل من با دوربین روی دست سردرد بگیرید) کلافه‌تان می‌کند. یکجاهایی اصلاً معلوم نیست چرا اودیپ با فلانی درگیر شده است و حالا که درگیر شده است اصلاً چرا درحالی که نعره وحشیانه‌ای می‌زند، فرار می‌کند! (البته فکر می‌کنم اینها مربوط به داستان اسطوره‌ای باشد، نه فیلمنامه)
«اودیپ شاه» فیلم خوبی است. چیزهای زیادی هست که در مورد این فیلم میشود گفت که الان گفتنشان فایده‌ای ندارد و فقط داستان را لو می‌دهند. به هرحال اگر خواستید فیلم را ببینید (که پیشنهاد می‌کنم حتماً ببینید) اول داستان ادیپ اسطوره‌ای را بخوانید بعد بدهید یک نفر قبلش فیلم را برایتان بجود.
---
پ.ن: فردا مجبورم بروم و «شازده احتجاب» بهمن فرمان‌آرا را هم ببینم! نه اینکه نخواهم بروم یا فیلم بدی است، بخاطر اینکه کیف پولم را آنجا جا گذاشته‌ام و فردا بعدازظهر که می‌روم (امیدوارانه!) پسش بگیرم نمی‌شود آن فیلم را از دست بدهم.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر